Trage tochten
Wat doe je als je gewend bent om nieuwe leden van de vogelwerkgroep op pad te helpen voor het herkennen van vogelgeluiden? Niet in groepsverband op pad, dan maar alleen en veel appen over bijzondere waarnemingen, zodat iedereen kan genieten van al die vogels in ons IJsseldal. Het landgoed Vosbergen in Heerde was gekozen als studiegebied voor kennis overdracht voor de herkenning van vogels.
Nu het stiller is blijkt dat je veel vogels hoort zingen en minder last hebt van bijgeluiden. Meestal heb ik daar persoonlijk geen last van, aangezien de wekker altijd akelig vroeg in het nog nachtelijk duister rinkelt. Maar het is stiller buiten en ik merk dat aan de vogels en ook andere diersoorten. Ik inventariseer ook in de landschapszone Veessen-Wapenveld en de bevers zwemmen in het ochtendkrieken in de Grote wetering met je mee. Van half mei tot begin juni zou ik met drie ecologen naar Georgië op vogelreis, naar de Kaukasus en de steppen; steppen hebben mijn voorkeur, vanwege de verlatenheid en de eindeloze verten met overigens zeer interessante vogelsoorten. Verlatenheid heeft iets bijzonders; geldt ook voor oude IJsselhoeven! Geen Georgië dus, maar beleving Georgië in het IJsseldal en op het landgoed Vosbergen. We hebben inmiddels 24 keer het landgoed bezocht en 74 soorten vogels aan de database toevertrouwd. In jaren zonder beperkingen doen we de helft van inventarisatiebezoeken en nu hebben we eind mei al een geweldige waarnemingenlijst, omdat we veel meer tijd steken in inventarisaties. Van vlugge bezoeken doen we nu “trage tochten”.
Ook steek ik veel meer tijd in overige waarnemingen (trage tochten). Wist u hoeveel hazen er rond huppelen in de landschapszone Veessen-Wapenveld en aangrenzende gebieden. We tekenen ze allemaal in en het zijn er dankzij de droge perioden vele tientallen. Vleermuisonderzoek is ook interessant. Ik mocht vorige week mee met een vleermuisonderzoek op Vosbergen. Ik kan jullie het aanbevelen; doe eens onderzoek naar vleermuizen bij een IJsselhoeve. Met een zeer geavanceerde bat-detector kun je vleermuizen inventariseren. Het apparaatje ter grootte van een mobieltje inventariseert de soorten en legt de waarnemingen via GPS vast. Vervolgens worden de ultrasone geluiden omgezet in voor mensen herkenbare geluiden en een analyse gemaakt en krijg je prachtige kaartjes met waarnemingen. Ik kan dat allemaal niet, want ik ben maar een eenvoudige vogelliefhebber. Een bevriend KNNV lid is deskundig zoogdierkenner en dat mag je mee in het donkere bos. Wat een beleving! Ondertussen kon ik natuurlijk Roodborsten en Zanglijsters tellen die tot ver na zonsondergang nog zingen.
Nog een beleving: hebben jullie wel eens naar hoogspanningsmasten gekeken. In veel hoogspanningsmasten zijn nesten van Zwarte kraaien. Maar o wee, zijn de kraaien even op pad dan worden nesten gekraakt door Nijlganzen, Torenvalken en ook Boomvalken. ’s Avonds laat als je pad bent zie je slaaptrek van vogels; Buizerds, Ooievaars, Slechtvalken. Zwarte kraaien, Roeken en Kauwen pitten in de ijzeren tentakels in ons buitengebied. Voor mij krijgen deze landschapsontsierende elementen dan wel een andere dimensie. Wat doe je nog meer in deze stille tijd: wist u hoeveel Waterhoentjes er in de gemeente Heerde broeden; ik weet het nu! Dan zijn er op dit moment ook veel Kwartels in het Wapenvelderbroek; ook al zo’n soort die je in de avondschemer kunt horen. Kortom de beleving van zonsopkomst is mooi, maar zonsondergang biedt ook erg veel moois.
Het verhaal van Willemien Hartmans sprak mij ook erg aan. Ruim veertig jaar geleden heb ik eens alle kerkhoven en ook veel tuinen van IJsselhoeven tussen Deventer en Zwolle bezocht voor de inventarisatie van geelsterren. Waarom; interesse en nieuwsgierigheid in de verspreiding van geelsterren. Wellicht moet ik deze trage tocht van 40 jaar geleden maar weer eens herhalen.
29 mei 2020 - Adrie Hottinga
-------------------------------------------------------------
blog in de serie 'IJsselhoeven ten tijde van Corona'
zie www.ijsselhoeven.nl/journaal voor andere bijdragen
